فعال محیط زیست خوزستان:
شنزارهای خوزستان کانون ریزگرد نیستند
به گزارش گل سپید، فعال محیط زیست خوزستان اظهار داشت: شنزارهای خوزستان کانون ریزگرد نیستند و این مورد باید پیگرد قانونی شود و افرادی که در این حوزه خودسرانه مالچ پاشی می کنند باید تعقیب قضایی شوند.
کرامت حافظی در گفتگو با خبرنگار مهر، با یادآوری این که استان خوزستان بالاترین تنوع زیستی خاورمیانه را به دلیل تنوع زیستگاه در خود دارد، اظهار نمود: این استان محل زیست بیشتر از ۴۰۲ گونه پرنده، ۷۷ گونه پستاندار، ۸۵ گونه خزنده، پنج گونه دوزیست، ۵۶ گونه ماهی آب های داخلی و ۹۰۰ گونه ماهیان خلیج فارس است.
وی افزود: زیستگاه شنزارهای خوزستان یکی از منحصربه فردترین اکوسیستم های کشور است که خانه گونه های متنوع گیاهی و جانوری ارزشمندی دارد به صورت مثال گونه هایی از خزندگان مانند آگامای سر وزغی اهواز و گکوی انگشت سه وجهی پارسی گونه هایی هستند که پراکنش جهانی آنها فقط محدود به شنزارهای غرب کرخه در خوزستان است و در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی شوند و این امر هم زیستگاه شنزارهای غرب این استان را منحصر به فرد کرده است.
فعال محیط زیست خوزستان بیان نمود: همینطور گونه های مهم دیگری مانند افعی شاخدار عربی (گاسپرت)، گکوی انگشت شانه ای دوریا، کرم سوسمار زارودنی، اسکینک شنزار و… گونه های هستند که در ایران فقط در شنزارهای خوزستان یافت می شوند؛ بر این اساس حفظ زیستگاه شنزارهای خوزستان یعنی حفظ این گونه های منحصر به فرد در ایران و بدون شنزارهای خوزستان است.
عضو گروه ثبت پستانداران ایران اظهار داشت: همینطور شنزارهای غرب کرخه تنها زیستگاه آهوی شنی در استان خوزستان هستند؛ آهوی شنی (Sand gazelle) با نام علمی (Gazella marica) است که جزو گونه صدمه پذیر (VU) لیست سرخ جهانی ( IUCN Red list) به حساب می آید ؛ این گونه در نقاط دیگر خوزستان مانند اهواز، شوش و ماهشهر در گذشته می زیست و الان در همه این نقاط منقرض شده است و فقط در شنزارهای دشت آزادگان زیست می کند که عملیات مالچ پاشی در زیستگاه این آهوی پرارزش جریان دارد.
وی با بیان این که اکوسیستم شنزارهای خوزستان هم رویشگاه گونه های گیاهی پرارزش و بومی متنوع است، اضافه کرد: این اکوسیستم هم بارندگی خوبی دارد و عشایر منطقه بعنوان چراگاه و مرتع دام از آن بهره می برند؛ سطح آب زیر زمینی در این منطقه بالا است به صورتی که درختان مانند نخل هم می توانند در شنزارهای خوزستان رشد کنند.
حافظی افزود: این تنوع پرارزش زیستی در شنزارهای خوزستان می تواند مقصد منحصر به فردی برای توسعه طبیعت گردی در استان باشد چون که در سالهای اخیر علاقه مندان و دانشمندان از نقاط مختلف جهان برای مشاهده و عکاسی از شنزارهای خوزستان به این منطقه سفر کردند و این ظرفیت پرارزش اقتصادی اکوتوریسم برای استان به حساب می آید.
فعال محیط زیست خوزستان خاطرنشان کرد: پرندگان ارزشمندی مانند خروس کولی اجتماعی که در لبه پرتگاه انقراض جهانی با درجه حفاظتی (CR) با ارزش حفاظتی همانند یوز پلنگ ایرانی در این منطقه زمستان گذرانی دارند و سال قبل ۴۱ فرد خروس کولی اجتماعی را در این منطقه رصد کردم که این تعداد بیشترین تعداد ثبت شده در یک دسته است؛ گونه های پرارزش دیگر پرنده مانند هوبره که گونه صدمه پذیر لیست سرخ جهانی و عقاب صحرایی گونه در خطر انقراض جهانی در این زیستگاه مشاهده می شوند.
وی افزود: همه این تنوع زیستی گیاهی و جانوری نشان دهنده اهمیت فراوان زیستگاه شنزارهای خوزستان است که باید برای آن برنامه ریزی حفاظتی جامعی اجرا شود و از هر گونه تغییر و دست اندازی و مداخله بشری آنرا حفظ کرد اما اقدامی که در این منطقه در حال انجام می باشد، فاجعه بار و دردناک است؛ منطقه با این همه اهمیت ولی اسیر مرگ با مالچ نفتی و کاشت گونه گیاهی مهاجم کهور آمریکایی شده است و بدترین اقدام های در جهت نابودی تنوع زیستی منحصر به فرد آن در حال انجام می باشد.
حافظی توضیح داد: با وجود این که هیچ شکایتی از شنزارهای خوزستان وجود ندارد و هیچ تاسیس ها و تجهیزهایی در شنزارهای استان درحال مالچ پاشی نیست ولی به بهانه های دروغین گوناگونی مانند کانون ریزگرد، بودجه های مبارزه با ریزگرد در این منطقه برای مالچ پاشی هزینه شد در حالیکه شنزارهای خوزستان کانون ریزگرد نیستند و این مورد باید پیگرد قانونی شود و افرادی که این اقدام ها را انجام می دهند باید توسط مراجع قضایی مورد تعقیب قضایی قرار گیرند.
وی افزود: از طرفی حرکت شن های روان منطقه بسیار اندک است و هیچ تاسیساتی در دل شنزارهای خوزستان نیست که برای تثبیت آن احتیاج به چاره جویی بود یعنی هیچ گونه مشکلی در این منطقه وجود ندارد که حالا به دنبال راه چاره مانند مالچ پاشی بود و از این منظر باید افرادی را که هزینه های کلان بابت مالچ پاشی با بودجه منابع طبیعی انجام می دهند، محاکمه کرد و پرسید که «چرا بودجه های بیت المال را تلف می کنند؟»؛ بر این اساس هم نهادهای نظارتی باید عملکرد این مدیران را که برای دولت و مملکت آن هم در اوج مشکلات اقتصادی و تحریم ها خرج تراشی می کنند، پایش کنند و برخورد قضایی لازم را در این خصوص انجام دهند.
دبیر گروه تنوع زیستی خوزستان اظهار داشت: تنها اقدامی که منابع طبیعی این استان می تواند برای حفظ این اکوسیستم شنزارهای استان انجام دهد، آن است که جلوی چرای بی رویه دام را بگیرد چون که منطقه پوشش گیاهی ارزشمندی دارد که خود این پوشش گیاهی بومی تثبیت کننده شنزار است.
مالچ پاشی بلای جان زیستمندان
وی تصریح کرد: مالچ پاشی با تشکیل چسبندگی و آلودگی بلای جان زیستمندان شنزار در استان خوزستان است که با خزیدن و پنهان شدن در شنزار از گرمای منطقه خویش را در امان نگه می دارند؛ خزندگان مانند افعی شاخدار عربی و اسکینک ماهی شنزار بگونه ای که در گرمای روز در شن ها غوطه ور می شوند که گویی در آن شنا می کنند؛ حال اگر این شن با هر نوع مالچی سفت شود دیگر این امکان برای این خزندگان فراهم نیست و آنها نمی توانند در گرما به زیر شن ها که خنک تر هستند، بروند و دمای بدن خویش را تنظیم کنند که به علت گرمای هوا از میان می روند.
حافظی افزود: فرض شود که منابع آبی شرب حیات وحش به نفت آلوده شده یا حشرات و خزندگان که شکار پرندگان و جانوران دیگر هستند به نفت آلوده شوند، این عوامل مرگبار هستند؛ تصاویر مختلف و مستندی از مرگ ومیر گونه های حیات وحش تهیه شده و در فضای رسانه ای و مجازی انتشار یافته است اما می بینیم که مشخص نیست به کدام دلیل همچنان بر مرگ پاشی و مالچ پاشی اصرار دارند.
وی اظهار داشت: باید از متولیان امر پرسید که آیا گونه های حیات وحش طبق نقشه های منابع طبیعی و محیط زیست حیات خویش را تنظیم کرده اند و مرز بندی ادارات را می دانند و می توانند که تابلوهای آنها را بخوانند؟ حفظ تنوع زیستی در همه نقاط این سرزمین وظیفه اداره محیط زیست خوزستان است و بر این اساس سازمان محیط زیست استان باید ضد مالچ پاشی و کاشت درختان غیر بومی که توسط اداره های منابع طبیعی صورت می گیرد، اقامه دعوا کند و با حکم قضایی جلوی این تخریب های زیست محیطی را بگیرد.
حافظی اظهار نمود: اما در مورد کاشت گونه های گیاهی مهاجم مانند کهور آمریکایی که حالا بستر زیست را از گونه های بومی ربوده است و آب مورد نیاز گیاهان بومی را می بلعند باید تدابیر دیگری اتخاد کرد؛ کهور آمریکایی با نام علمی (Prosopis juliflora) گیاه بومی آمریکای جنوبی؛ مکزیک و سواحل کارائیب است که در ایران با نام کهور پاکستانی هم شناخته می شود.
وی افزود: درخت مذکور در قاره آسیا، آفریقا و استرالیا بعنوان گونه مهاجم (Invasive) شناخته شده است ؛ حال آنکه منطقه شنزارهای خوزستان از نظر تنوع پوشش گیاهی بسیار غنی است که علاوه بر گیاهی متنوع علفی و مرتعی گونه های بومی هم مانند گونه های گیاهی گز شاهی، گز، اسکنبیل، رملیک، لگجی، استبرقو کنار در منطقه رشد می کنند.
فعال محیط زیست خوزستان خاطرنشان کرد: باید توجه داشت که شنزار یک زیستگاه ویژه است که زیستمندان آن بر مبنای ساختار این زیستگاه میلیونها سال زندگی می کنند و خویش را با تطبیق داده اند و گیاهان بومی خویش را دارند و حیات وحش منطقه خویش را با درختان و درختچه های بومی سازگار کرده اند.
وی افزود: بعنوان مثال گونه هایی مانند عقاب صحرایی که پرنده ای بزرگ جثه است، نمی تواند در لابه لای انبوه درختان کهور آمریکایی دست کاشت به شکار بپردازند یا خزندگان وابسته به تپه های شنی نمی توانند در انبوه درختان دست کاشت غیر بومی زندگی کنند و زندگی آنها وابسته به تپه های شنی است؛ خروس کولی اجتماعی که گونه در لبه پرتگاه انقراض جهانی در زیر درختان متراکم دست کاشت زیست نمی کند و فضای باز و دشت و صحرا و جلگه زیستگاه این گونه است.
فعال محیط زیست خوزستان تصریح کرد: زیستگاه شنزار هویت ویژه و منحصر به فردی دارد که نباید آنرا دستخوش تغییرها کرد؛ امروزه طبیعت زیر فشار تغییرهای اقلیمی و گرمایش جهانی است و هر گونه فشار از جانب بشر برای زیستمندان شرایط سختی را در این حوزه بوجود می آورد.
وی با تکیه بر این که پاسداری و محافظت از تنوع زیستی و حیات وحش بخصوص در خوزستان حد و مرزی ندارد، اظهار داشت: باید به هویت تپه های شنی بعنوان یک زیستگاه منحصر به فرد در این استان احترام گذاشته و جلوی اقدام های مخرب بشری در این منطقه گرفته شود.
حافظی خاطرنشان کرد: از طرفی اداره های منابع در خوزستان باید به وظیفه ذاتی خود یعنی حفظ و پاسداشت گونه های گیاهی بومی و حفظ و احیای جنگلها و مراتع کشور با پیشگیری از ورود گونه های گیاهی غیر بومی، پیشگیری از چرای بی رویه دام، پیشگیری از قطع درختان زاگرس برای تهیه زغال، برنامه ریزی برای مهار اصولی آتشسوزی ها، حفظ جنگلها و بیشه های رودخانه ای گرمسیری در دز، کرخه، کارون و مارون اقدام نمایند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب