گزارش گل سپید؛
غارت منابع آبی مازندران با سد فینسک
به گزارش گل سپید، صاحبنظران معتقدند ساخت سد فینسک می تواند فاجعه آمیز باشد و برای منابع آب مازندران و همینطور حفظ محیط زیست و جنگل های هیرکانی مشکلات فراوانی ایجاد نماید.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها - علیرضا نوری کجوریان: به اعتقاد صاحبنظران، «فینسک» بعنوان سدی فاجعه آمیز و غارت منابع آب مازندران و دیواری بلند در مقابل حیات و سرزندگی محیط زیست و جنگل های هیرکانی قد برافراشته است. اساس این سد غلط و غیر کارشناسی بوده و جز منفعت و رانت برای عده ای ذینفع حاصلی جز بیابان زایی و نابودی زیست بوم و حیات مازندران و گلستان و جنگل های هیرکانی ندارد.
به زبان ساده دیگر نمی توان به اسم تأمین و ارتقای امنیت آب برای یک استان و ناحیه سبب ایجاد بی امنیتی آبی و غذایی در مازندران و بالطبع کل کشور شد.
عضو کمیته بحران زیست محیطی در منطقه منا «خاورمیانه و شمال آفریقا» در سازمان ملل با اعلان اینکه بزرگ ترین نگرانی و ترس من از پدیده های پدافند غیر عامل در این منطقه از سه عامل اصلی؛ «منابع آبی»، «امنیت غذایی» و «تغییرات اقلیمی» برای ایران و مخصوصاً استان مازندران است، اضافه کرد: مازندران نقش بسیار پررنگ و مهمی را در تأمین سبد غذایی برای کل کشور دارا است.
پرفسور شبنم دلفان آذری در گفتگو با خبرنگار مهر اضافه کرد: واضح بگویم که عدم توجه جدی به این اخطار و انتقال آب و سد فینسک نه تنها مازندران بلکه کل کشور را با بحران جدی «امنیت غذایی» مواجه خواهد کرد، در واقع از آنجاییکه کشور با شرایط تحریمی سخت و جنگ اقتصادی مواجه بوده و در سالهای اخیر پررنگ تر شده بنابراین توجه به این حقیقت بسیار اهمیت دارد که تحت هیچ شرایطی نباید بر سر «موضوع غذا و امنیت غذایی» گرفتار چالش شویم.
وی با اظهار این که تأمین غذای مردم شوخی نیست و باید بسیار عمیق و جدی انگاشته شود چون که نمی شود از مردم خواست در مورد منابع غذایی کوتاه بیایند و در این جهت مسئله منابع آب در استان مازندران نقش بسیار امنیتی و حساس دارد، افزود: از طرفی باتوجه به توریستی بودن استان که حداقل یک چهارم جمعیت کشور از مازندران بازدید می کنند و همینطور پدیده جدی خشکسالی، کمبود منابع آبی برای کشاورزی بسیار جدی و اخطار دهنده بوده و اثرات آن همین هم اکنون آشکار است.
نویسنده کتاب مدیریت توسعه پایدار محیط زیست افزود: این یک وظیفه است که برای پیشگیری از ادامه فعالیت «سد فینسک» همه جامعه باید خویش را مسؤول دانسته و قدمی برای آن بردارند و به صورت بسیار جدی پرونده این سد برای همیشه بسته شود، چون که در غیر این صورت از مازندران «بیابانی» بیش نخواهد ماند.
این محقق بین المللی محیط زیست با عنوان این که متأسفانه این حقیقت تلخ را باید بدانیم که مازندران و کشور حداقل چهار سالی را با پدیده جدی خشکسالی مواجه گشته اند که این حقیقت غیر قابل انکار بعنوان یک خطر جدی به حساب می آید، خاطرنشان کرد: خشکسالی، یک پدیده و یا واقعه تغییرات اقلیمی است که خصوصیات آن بستگی به مدت، استمرار، شدت و وسعت منطقه تحت تاثیر و تسلط آن دارد که می تواند کوتاه و یا طویل المدت و کشنده باشد.
دلفان آذری تصریح کرد: حقیقت اینست که سمنان، بعنوان ششمین استانی است که مصرف سرانه آب در آن بسیار بالا است، بطوریکه حتی وزیر نیرو هم به این امر اذعان کرده که سرانه مصرف بخش کشاورزی استان سمنان را بالاتر از میانگین کشور است و اعلام این حقیقت که چشمه «روزیه» به تنهایی می تواند نیاز آب آشامیدنی سمنان را تأمین کند و این به قاطعیت مبین این واقعه است که انتقال آب بیشتر به سمنان، نه تنها دلیلی برای رفع کمبود آب آن منطقه نیست بلکه به این معنا است که با نابودی منابع آبی و حیاتی مازندران، کمک به مصرف بیشتر آب، حداقل ۱۰ درصد در سمنان می شود.
انتقال آب بیشتر به سمنان، نه تنها دلیلی برای رفع کمبود آب آن منطقه نیست بلکه به این معنا است که با نابودی منابع آبی و حیاتی مازندران، کمک به مصرف بیشتر آب، حداقل ۱۰ درصد در سمنان می شود
سفیر سبز خاورمیانه خاطرنشان کرد: در اینجا میتوان متوجه شد که دغدغه واقعاً کمبود آب نیست چون که خیلی ساده میتوان با «مدیریت بهینه مصرف آب»، «راهکار تسویه و مصرف مجدد پساب های صنعتی، کشاورزی و شرب» و «بهبود الگوی رفتاری مصرف آب در شرب و کشاورزی» بر این مشکل فائق آمد، نکته اینجاست که چرا هنوز هیچ گونه اقدامی برای تعدیل و مدیریت این مصرف انجام نشده در حالیکه با روش های بالا، دیگر کم آبی در استان سمنان مطرح نخواهد بود چون که در اصل، کم آبی در سمنان نداریم!
مؤلف کتاب تغییرات اقلیمی در دوران مدرن اضافه کرد: ذکر این نکته هم حائز اهمیت می باشد که اگر حتی در مورد تأمین آب صنایع سمنان هم بحثی مطرح باشد، «۵۰ درصد واحدهای اغلب شهرک های صنعتی مستقل در غرب و شرق استان در بهترین حالت تعطیل می باشد و اگر هم بالفرض ظرفیت تمام شهرک ها فعال شود، باز هم میزان کل آب مصرفی در صنایع استان سمنان حداکثر ۵۰ تا ۵۵ میلیون مترمکعب است و این میزان اصلاً عدد قابل قابل ملاحظه ای نیست که نیازمند انتقال آب بین حوضه ای داشته باشد و سبب نابودی و تخریب کامل مساحت زیادی از محیط زیست، فاجعه خشک کردن رودخانه های تالار و تجن و سطح زیست کشت وسیع مزارع کشاورزی، بیکاری، استرس مضاعف، بهم زدن سبد غذایی استان مازندران و به خطر انداختن «امنیت غذایی» و منابع آبی این استان شود.
دلفان آذری با اظهار این که سرانه شرب در استان سمنان، ۲۱۸ لیتر در ثانیه که این عدد بسیار بالا است، اضافه کرد: در واقع سمنان رتبه ششم مصرف آب آشامیدنی در کشور را داراست و به سادگی این نیاز آب استان سمنان، با کمی اصلاح الگوی مصرف، مدیریت بهینه و مصرف در قسمت های شرب خانگی و کشاورزی و مصرف مجدد پساب های صنعتی قابل تأمین است.
نابودی و قلع و قطع درختان چندصد ساله «اورس ها»
این محقق بین المللی محیط زیست و استاد دانشگاه عنوان کرد: درختان در این منطقه قدمت و سبقه تاریخی دارند بطوریکه طبق گزارش ها، وسعت بالای ۸۰ درصد درختان این منطقه را «اورس» ها تشکیل می دهد. «اورس» ها گونه بسیار نادری از درختان رطوبت خواه ممتازی هستند که عمر حداقل دو هزار ساله دارند و در ادبیات و همینطور افسانه های قدیمی از آنها با عنوان سرو آزاد یا سرو کوهی هم نام برده شده است. هر جا «اورس» دیده شود به سرعت آن پهنه را جزو مناطق تحت حفاظت قرار می دهند تا گزندی به این درختان کمیاب و باارزش وارد نشود. این درخت چوب بسیار مقاوم و سرسختی دارد و همین خصوصیت سبب بهره برداری های زیادی از آن شده است.
نویسنده کتاب کاسه های آب باران اضافه کرد: این در حالیست که قطع این درختان به صورت آشکاری بر اکوسیستم منطقه ای که در آن روییده تاثیر می گذارد و این در اصل به سبب نوع ریشه دواندن این درخت خاص در دل خاک است. برای بلندتر شدن چند سانتیمتر قامت این درخت، چند صد سال طول می کشد. با اینحال بر بر اساس گزارش ها و تصاویر مردم بومی منطقه شوربختانه نشان از این دارد که تاکنون بیشتر از ۱۰۰ اصله درخت باارزش و به نوع خود خاص «اورس» قطع شده است تا سد «فینسک» مورد بهره برداری قرار بگیرند.
مافیا و غارتگران آب داریم، مدیرت آب نه!
وی افزود: وقتی صحبت وزیر نیرو هم شنیده نمی شود این حکایت پررنگ تر می شود که یک خودسری و یا لجاجتی در پس این قضیه است که کمر به نابودی و غارت منابع آبی استان مازندران بسته است. از سرگیری مذاکره در رابطه با ساخت سد فینسک، پس از مخالفت جدی وزارت نیرو، استاندار، نمایندگان مجلس مازندران و برخی فعالان حوزه محیط زیست، این حقیقت را آشکارتر کرده و به این نتیجه می رساند که موافقان و ذینفعان سد به دنبال فشار سیاسی برای تکمیل پروژه فینسک هستند. چون که حتی اگر مجوزی هم صادر شده باشد در دوران رئیس جمهور پیشین توانستند تمام مجوزهای این سد را یکطرفه بگیرند.
عضو کمیته بحران زیست محیطی در منطقه منا با این سوال که چطور امکان دارد که مجوز محیط زیست برای این پروژه صادر شود در حالیکه استان مازندران هیچ نماینده و دخالتی در ارزیابی محیط زیست سد فینسک نداشته است؟ اضافه کرد: چطور امکان پذیر است که پروژه ای به این مهمی که مساحت زیادی از منابع آب، خاک، توپوگرافی وغیره را در بر بگیرد ولی استان مازندران هیچ اجازه ای برای دفاع از خود نداشته باشد؟
وی اضافه کرد: وقتی وزارت نیرو با آگاهی کامل از نابسامانی های حوزه مدیریتی منابع آب کشور بدون در نظر گرفتن و اهمیت گذاری اولویت های اساسی و مهم به مردم مازندران و به شکلی مخالفان سد «فینسک» وعده می دهد که «نگران نباشید برای شما هم سدهای زارم رود و چهاردانگه وگلوگاه و هراز و البرز و … را خواهیم ساخت» یعنی این که ما در کشور «مدیریت منابع آب» نداریم، بلکه پدیده «غارتگران و مافیای سد سازی و انتقال آب» داریم…!
جمع بندی نهایی و راهکار ها برای سد فینسک
این کارشناس برجسته محیط زیست و محقق بین المللی افزود: بنده اعتقاد دارم که باتوجه به علل و مستندات ذکر شده بالا، در رابطه با منابع آبی حوضه های در ارتباط با البرز شمالی در استان مازندران به استان سمنان هیچ گونه مذاکره و مماشاتی نباید صورت بگیرد و این سد باید برای همیشه مختومه شود.
وی اضافه کرد: در واقع طرح انتقال آب بین حوضه ای مدتهاست که شکست خورده و در هیچ کجای دنیا از این روش استفاده نمی شود بلکه همواره برای مدیریت بهینه مصرف آب در آن منطقه و آداپته کردن آن منطقه صدمه پذیر در شرایط بحرانی تلاش می شود. در هیچ کجای دنیا، برای آبادی موقت به ظاهر یک ناحیه نابودی و تخریب ناحیه دیگری را با این سرعت انجام نخواهند داد.
این پژوهشگر محیط زیست خاطرنشان کرد: ساخت سد فینسک در اصل میتوان اظهار داشت که یکی از وحشتناک ترین پروژه های زیست محیطی در چند سال گذشته است که می تواند به استان مازندران با این همه جذابیت بی نظیرش، ضربه بسیار مهلک و جدی وارد کند و عاقبت شبیه به زاینده رود و کارون را برای رودخانه های سرسبز تالار و تجن رقم بزند. ساخت سد فینسک، یک «خیانت» و «جنایت» در حق مازندران میتوان بر شمرد که به شکلی نه تنها غارت و نابودی منابع آبی تجن را رقم زده بلکه عاقبتش بسیار تلخ و نامیمون برای تجن، مازندران و خزرنشینان خواهد بود.
با عرضه مستندات توسط کارشناسان، ساخت این سد سبب نابودی ۴۰ هکتار جنگل هیرکانی، از میان رفتن ۴۰۰ هکتار زمین کشاورزی، تخریب گسترده منابع خاکی، صدمه به منطقه حفاظت شده پرور، حذف حقابه حداقل بیشتر از ۶ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران بعلاوه آوارگی مردم در حداقل ۲۵ روستاهای درگیر است. اینها به منزله فاجعه و بحران جدی است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب