گزارش گل سپید؛
حیات در گرو نجات شاهوار
گل سپید: تعطیلی کامل معدن بوکسیت تاش در کوهستان شاهوار یکی از مطالبات مهم مردم استان سمنان خصوصاً شاهرود و بسطام است، کوهستانی که با اهمیت ترین منبع تامین آب در شرق استان محسوب می شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها - محمد حسین عابدی: شاهوار بلندترین قله البرز شرقی با نزدیک چهار هزار متر، به حساب می آید. این کوهستان به واسطه بالاترین میزان بارش ها بخصوص برف در شرق استان سمنان، مهم ترین منبع حیات بخش و آب ساز شهرستان شاهرود و دشت بسطام است.
شاهوار بالغ بر یک دهه قبل زیر تیغ معدن کارانی رفت که با پاک تراشی، چهره این کوهستان را خراشیدند و تخریب کردند. آن هم مهم ترین کانون آب ساز و حیات بخش در شهرستان شاهرود؛ کوهستانی که هم به لحاظ کیفیت و کمیت منابع آبی و هم پوشش گیاهی، وحوش و خاک مورد تخریب گسترده قرار گرفته است.
تلاش های مردم
تلاش های مردم استان سمنان در کنار کنشگران، رسانه ها، فعالان محیط زیست و فعالان مدنی، بازاریان و اساتید دانشگاه و کشاورزان و دلسوزان از اقشار مختلف مردم، توانست جلوی تمدید پروانه فعالیت این معدن مخرب را بگیرد معدنی که حتی دادستان اسبق مرکز استان و معاون اسبق وزیر صمت هم در بازدید از آن اذعان کردند که تخریب ها گسترده بوده است.
حالا پس از مدت ها به نظر می آید فعالیتهایی در مورد بازگشایی باردیگر این معدن با لابی های سنگین از مجلس و دولت و بخصوص وزارت صمت در جریان است تا در استان سمنان، خلاف خواست و مطالبه آحاد مردم، رقم بخورد.
موضوعی که نگرانی های وسیعی را برای مردم استان سمنان به دنبال داشته است امروز تخریب منابع آبی، پوشش گیاهی، قطع درختان ممنوع القطع اورس، کوچانده شدن وحوش و حیوانات و تأثیرات انفجار بر منابع آبی و… بار دیگر نقل محافل استان سمنان است.
کافی است بدانیم که در همین یک دهه اخیر بالغ بر هشت خرس قهوه ای در نقاط مختلف شمال شهرستان شاهرود همچون مجن و تاش و همینطور نگارمن تلف شده اند خرس هایی که روزگاری در شاهوار خانه داشتند. حالا اما مهم ترین موضوع در کنار حفظ محیط زیست، منابع آبی است که آن هم در شهرستان شاهرود که با تنش آبی شدید روبرو است.
اهمیت آب در شاهوار
دبیر خانه کشاورز استان سمنان و رییس بنیاد گندم کاران استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، در رابطه با اهمیت شاهوار بر منابع آبی می گوید: شهرستان شاهرود از نظر وسعت و جمعیت و هم این که قطب کشاورزی به حساب می آید از چند خاصیت مهم برخوردار می باشد که محصولاتش را متمایز می کند.
محمد حسین خنکال می افزاید: ما در بررسی ها به این نتیجه رسیدیم که منبع آبخیز و آبریز همه شهرستان شاهرود شامل بخش مرکزی شاهرود و بخش بسطام که شامل بسطام، مجن، رودیان و روستاهای توابع که بی ارجمند نیز می شود بخصوص ذخیره آب شهرستان و دشت بسطام از شاهوار تأمین می شود.
وی همینطور بیان نمود: برفی که در شاهوار می بارد، سال به سال ثابت می ماند و از نظر زمین شناسی آن چه که از کوه شاهوار به سمت پایین جاری می شود در لایه های زمین نفوذ کرده و منابع آبی کل شهرستان شاهرود را تقویت می کند. آب شاهوار چند مزیت دارد؛ اول این که به لحاظ کمی بخشی مهمی از آب شاهرود را تأمین می کند و دیگر این که باکیفیت ترین آب را دارد. برای مثال ما در مجن می گوئیم این آب برف است یعنی آبی که هم بسیار عالی است و هم بسیار می تواند مهم باشد.
آب پیر و جوان نمی شناسد
دبیر خانه کشاورز استان سمنان همینطور با اشاره به اینکه مسیر آب منطقه شاهوار که با سیل تاش، شاهکوه و مجن جاری بود، مشخصاً در محلی به نام «کال» سر ریز می شد، اظهار داشت: این مسیر به قدری با برکت بود که باغزندان، شاهرود، رویان، اردیان، یونس آباد را آب می داد و حتی به پایین دست ها مانند روستای «تل» می رسید و پس از زیر استاق نیز به سمت شوره زار دامغان می رفت و آنرا آبیاری می کرد.
خنکال با اشاره به اینکه آلومینای جاجرم با بهانه اشتغالزایی دو هزار نفر می خواهد مایه حیات شهرستان شاهرود را به خطر انداخته و آب شاهرود را آلوده کند که شاهوار نشینان پای این مورد ایستادگی می کنند، تصریح کرد: در این خصوص برخی از افراد نمی دانند و بعضی از آنان که به مسائل آگاه هستند اقدامی نمی کنند.
وی همینطور اضافه کرد: این را تمام شاهرودی ها باید بدانند که زندگی آنها در معرض نابودی قرار دارد چون که ما سال جاری با ۳۰۰ لیتر کمبود آب مواجه هستیم و آب آشامیدنی موضوع تنها کشاورز و دامدار نیست بلکه از نوزاد یک ساله تا پیرمرد ۱۰۰ ساله به آن نیاز دارد.
شاهرود منبع آب پایدار ندارد
دبیر خانه کشاورز استان سمنان همینطور با اشاره به اینکه شاهرود تنها شهرستان استان سمنان است که منابع آبی روبار (رودخانه) ندارد، اظهار داشت: استان سمنان چهار شهرستان بزرگ دارد که عبارت هستند از سمنان، دامغان، گرمسار و شاهرود؛ حبله رود آب پایدار غربی ترین شهرستان استان، یعنی گرمسار است که زمستان و تابستان جاری است. سمنان نیز از دو منبع آب پایدار به نام چشمه گل رودبار و روزیه برخوردار می باشد. چشمه علی دامغان و سد شاهچراغ در شهر صد دروازه به صورت پایدار جاری است اما این شاهرود است که آب پایدار ندارد در نتیجه ما در شهرستان شاهرود به آب چاه وابستگی پیدا کردیم. حالا با عنایت به شرایط چاه آب نیز دیگر آبی ندارد.
خنکال با اشاره به اینکه در گذشته که چاهی نبوده آب از قنوات تأمین می شده است. قنات رویان، قنات دیزیج، قنات باغ زندان وقنات شاهرود از چهار قنات مهمی به شمار می روند که گذشتگان در بالادست و در صحرای جلالی این قنات ها را ایجاد کردند، اظهار داشت: مردم شاهرود از دو الی سه قرن قبل می دانستند که صحرای جلالی مهم ترین منبع آب شهرستان به حساب می آید که آب آن از شاهوار تأمین می شود.
توان اکولوژیکی شاهوار و دیدگاه وزارت صمت
یک کنشگر مدنی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، در رابطه با ضرورت شاهوار می گوید: اینروزها توان اکولوژیک شاهوار و صیانت از آن در باب جنگل هیرکانی ابر، منابع آب شیرین و استراتژیک کشور و تاثیر گذاری بر آب های استاتیک، ذخایر ژنتیکی گیاهی و جانوری و منظر گردشگری و تاثیر حائز اهمیت و فوق العاده آن در مقابله با تهدیدات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی، بحران های جنگ آب، تصادفات جاده ای؛ خشکسالی و فرونشست، ریزگردها و آلاینده ها و آلودگی هوا، جمعیت و ابر بحران سالخوردگی کشور در سطح ملی طرح و مورد پیگیری قرار گرفته و مطالبه مردم و مسؤلان ارشد شهرستان است تا جایی که خطبه های نماز جمعه شهرستان نیز بدان اختصاص یافته و تذکر صحن علنی مجلس شده است.
گلچهره محمدی در رابطه با مطالبه مردم می گوید: بدون شک تخلیه کامل کوهستان از بقایای معدن کاوی خواسته بحق مردم ما در مطالبه حقوق شهروندی در سطح ملی و بین المللی و حتی حقوق بین نسلی است. صیانت از شاهوار و جنگل هیرکانی ابر هویت ملی، انسجام ملی و سرمایه اجتماعی را قوام می بخشد و ضامن حقوق عامه در سطح ملی و بین المللی است.
وی همینطور اضافه کرد: این ایام که فاجعه جانگداز معدن طزره تکرار شده و سه تا وزیر را در ۲۲ ساعت به استان سمنان کشانده، شاهد می باشیم که همین معاون وزیر تنها دو روز بعد به ایمیدرو اجازه می دهد شرکت آلومینا مناقصه برگزار کند (در ارتباط با معدن بوکسیت تاش کوهستان شاهوار) و این پرسش ایجاد می شود که اصلاً محتشمی پور پیوست ملی سلامت را قبول دارد؟
وزارت صمت چه چیزی را قبول دارد؟
این کنشگر مدنی و باخبر در رابطه با مسائل شاهوار، با اشاره به اینکه محتشمی پور معاون وزیر صمت نقشه مهندسی فرهنگی کشور را که ما می گوئیم شاهوار نماد سر زمین است و ثبت ملی است آیا نقشه مهندسی کشور را و پیوست فرهنگی را قبول دارد؟ محتشمی پور آیا پیوست عدالت را قبول دارد؟، اظهار داشت: نمی شود به بهانه (تاکید می کنم بهانه) سرپا نگه داشتن یک کارخانه در یک نقطه ای از کشور بیاییم مردم منطقه دیگری از ایران اسلامی را از آب و خاک، اکسیژن و ذخایر ژنتیکی و گیاهی و جانوری و مناظر گردشگری محروم کنیم؟ آیا پیوست عدالت را قبول دارد آیا پیوست پدافند غیر عامل را قبول دارد که به ایمنی سکونتگاه ها و به رشد جمعیت می پردازد آیا پیوست فرهنگی و اجتماعی را قبول دارد؟
محمدی بیان نمود: متأسفانه در نقطه ای قرار گرفته ایم که وزارت صمت نگاه یک جانبه و بخشی نگر به توسعه داشته و ابلاغ معاون دیگر وزیر صمت در ستاد ملی جلوگیری از بحران دردی را دوا نمی کند و مرهمی نمی شود بر زخم های مردم و سرزمین مادری.
وی اضافه کرد: جایگاه تمام این پیوست ها در وزارت صمت مشخص نبوده و توسعه پایدار قابل طرح نیست. در شرایط عدم نظارت لازم (که حتی به فاجعه ای مانند معدن طزره دامغان می انجامد و از فاجعه های بسیار گسترده تری به علت تهدید توان اکولوژیک کشور در کوهستان شاهوار می انجامد) معاون وزارت خانه ای می خواهد تخریب کند و طبیعی است وقتی نماینده ای در قوه تقنینی کشور بخواهد در مقابل این خط فکری ایستاده و تمام این پیوست ها بخصوص پیوست عدالت را مطرح کند شرایطی هم برایش ایجاد خواهد شد.
آب خطر قرمز شاهرودی ها
نماینده شاهرود و میامی در مجلس نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه شاهوار بحث سیاسی نیست بلکه موضوع اجتماعی به حساب می آید، ابراز کرد: شاهوار موضوع آینده شهرستان شاهرود و منطقه بسطام است چون که ۲۵ حلقه چاه صحرای جلالی تأمین کننده آب آشامیدنی شهرستان شاهرود از شاهوار مشروب می شوند و پس آب آشامیدنی حیاتی مردم شاهرود، زیر استاق و بسطام در مخاطره است در نتیجه هر کس غیر از این تحلیلی داشته باشد، تعبیر قابل قبولی عرضه نکرده است.
علی اصغر خانی با اشاره به اینکه برخی شائبه کاربری نظامی بوکسیت و نیاز کشور در این بخش را مطرح نمودند، بیان نمود: حامیان بازگشایی معدن تا اینجا پیش رفته بودند که حتی مقوله امنیت کشور را دخیل کنند در صورتیکه اصلاً چنین چیزی وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه شاهرود هیچ منبع آبی پایداری ندارد چون که تنها شهرستان استان است که منابع آبی روبار ندارد، بیان نمود: منابع آب پایدار شاهرود قطری و شاهوار هستند که قطری مشکلات حقوقی خاص خودش را دارد و پس تنها شاهوار باقی می ماند و به مثابه تزریق کننده آب اصلی شهرستان به حساب می آید.
در نهایت باید گفت مردم استان سمنان و شهرستان شاهرود از همه آحاد و اقشار، جز به تعطیلی کامل معدن بوکسیت تاش، رضایت نمی دهند چون که امروز موضوع شاهوار چند کل و بز و قوچ و میش نیست بلکه موضوع منابع آبی است آن هم در شهرستانی که مابین ۲۰۰ الی ۳۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب دارد. باید دید که در نهایت مدیران مربوطه با همراهی مطالبه مردم به امید افزایی کمک می کنند یا با گرفتن رویه ای برخلاف نظر مردم آنها را ناامید می سازند آن هم در حالیکه ده ها معدن دیگر بوکسیت حتی در استان سمنان وجود دارد که آلومینا می تواند از آنها بهره برداری کند. اسناد نان می دهد که از زمان تعطیلی معدن بوکسیت شاهوار تولید این شرکت حتی افزایش هم یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب