گزارش گل سپید؛
زراعت چوب طرحی برای احیای محیط زیست و اقتصاد
به گزارش گل سپید، زراعت چوب در خوزستان با کاشت وسیع درختان اکالیپتوس وارد مراحل جدی شده است و موافقان عقیده دارند این طرح علاوه بر اشتغالزایی و منافع اقتصادی می تواند سبب کاهش دما در استان شود.
خبرگزاری مهر؛ گروه استان ها: به نظر می آید که طرح «کاشت درختان اکالیپتوس» در خوزستان کم کم درحال مردمی شدن است و کشاورزان بی شماری ترغیب شده اند که زمینهای کم محصول یا بایر خویش را تبدیل به باغ اکالیپتوس کنند؛ طرحی که در شرایط فعلی صرفه اقتصادی خوبی دارد و کشاورزان را دلگرم کرده است.
طرح کاشت اکالیپتوس را سازمان منابع طبیعی بعنوان «زراعت چوب» مطرح کرده است و مقرر است که آنرا در چارچوب طرح «کاشت یک میلیارد درخت» دنبال کند، برای همین افراد زیادی ترغیب شده اند که وارد این صنعت جدید شوند؛ صنعتی که پیشگامان آن شرکتهای تولید «ام دی اف» در خوزستان بوده اند و الان باغ های چند صد هکتاری اکالیپتوس را در زمین خود دارند که کم کم درحال به ثمر رسیدن هستند.
تبدیل شدن از وارد کننده به صادر کننده
علی حمدانی یکی از فعالان تولید «ام دی اف» در خوزستان است که به غیر از این که خود دارای باغ ۶۷۰ هکتاری درختان اکالیپتوس است در طرحی جالب مبادرت به خرید تضمینی درختان اکالیپتوس از کشاورزان محلی می کند؛ وی در این حوزه می گوید: ۶۷۰ هکتار زمین که ۴۰ سال به حال خود رها شده بود، حالا تبدیل به باغ اکالیپتوس شده و منبع درآمد افراد زیادی است و بهره برداری های مختلفی از آن می شود.
وی عنوان می کند: از سال قبل با کشاورزان وارد قرارداد خرید تضمینی چوب شدیم که در این طرح سه میلیون نهال مجانی با ضمانت خرید چوب به آنها اهدا شد.
حمدانی می گوید: هم اکنون کارخانه «ام دی اف» خام ما روزانه ۶۵۰ تا ۷۰۰ تن چوب مصرف می کند که برای تأمین آن به تقریب ۲۰ هزار هکتار زمین نیاز است؛ ازاین رو طرح خرید تضمینی چوب توانسته نتایج قابل توجهی را در تأمین این مقدار برای ما رقم بزند.
این فعال عرصه چوب و ام دی اف بیان می کند: حالا در صدد راه اندازی دومین خط تولید ام دی اف با ظرفیت ۲ برابر، یعنی معادل یک هزار و ۴۰۰ تن هستیم و هدف ما تأمین مواد اولیه خودمان است؛ یعنی تأمین روزانه ۲۰۰۰ تن چوب به منظور تولید ام دی اف که به دنبال آن از خروج ارز از کشور هم جلوگیری می شود.
حمدانی می گوید: در گذشته ماهی ۱۰ میلیون دلار بابت واردات «ام دی اف» ارز از کشور خارج می کردیم ولی با راه اندازی کارخانه تولید «ام دی اف» خام، ۶۰ درصد آن حفظ می شود. در گذشته از کشورهای خارجی «ام دی اف» وارد می کردیم ولی حالا توانسته ایم به ۱۵ کشور خارجی محصولات خودمان را صادر نماییم.
منافع اقتصادی و زیست محیطی
موافقان اجرای طرح کشت درختان اکالیپتوس در خوزستان بر این باور هستند که اجرای این طرح دارای فایده های بسیار بالای زیست محیطی و صنعتی و اشتغالزایی است؛ «جمال فیاضی» رئیس دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در اینباره می گوید: دانش آموختگان رشته های کشاورزی و منابع طبیعی در طرح زراعت چوب به کار گرفته می شوند و این فرصت خوبی برای ایجاد اشتغال در استان است.
وی بیان می کند: طرح ملی زراعت چوب یک طرح بی نظیر کشاورزی است که مورد حمایت رئیس جمهور است و اعتبارات ملی برای اجرای آن دیده شده است. زراعت چوب یک صنعت سبز است که سبب رونق صنایع جانبی زیادی می شود و صنایع چوب کشور نیاز بالایی دارند که استان خوزستان می تواند قطب زراعت چوب در کشور باشد.
رئیس دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان تصریح می کند: عملیاتی شدن این طرح ملی عوائد اقتصادی و زیست محیطی بالایی دارد و درختانی مثل اکالیپتوس که به صورت سریع رشد می کنند، حتی در زمینهای فقیر هم رشد کرده و نیاز آبی پایینی دارند. مطابق بررسی ها توسعه این طرح ملی می تواند در افزایش بارش های باران در خوزستان، تعدیل دما بین ۳ تا ۵ درجه و کاهش آلودگی هوا و پایداری منابع جنگلی کشور نقش بسزایی داشته باشد.
ایجاد ۵۰ کارخانه در خوزستان
از سوی دیگر «جمال موسویان» مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان که از حامیان جدی این طرح است، در این خصوص می گوید: با اجرای طرح زراعت چوب، خوراک حداقل ۵۰ کارخانه تولید چوب، کاغذ، ام دی اف و همینطور اسانس در استان فراهم خواهد شد.
وی، سهم خوزستان از طرح زراعت چوب را تولید و کاشت سالانه ۳۰ میلیون اصله درخت عنوان می کند و می افزاید: بر همین مبنا در مدت چهار سال باید ۱۲۰ میلیون درخت اکالیپتوس در نقاط مختلف استان کشت شود.
موسویان ادامه می دهد: مقرر است که سالانه ۸۰ میلیون اصله درخت اکالیپتوس کاشته بشود و ۲۹۰ هکتار زمین زیر کشت این گونه می رود که این امر زمینه اشتغال را برای ۵۸۰ هزار نفر فراهم می آورد.
وی در مورد تمهیدات لازم برای تأمین آب طرح زراعت چوب در خوزستان می گوید: کارگروهی به صورت مشترک با سازمان آب و برق خوزستان برای تأمین آب تشکیل شده و جلسه های هفتگی در این حوزه به صورت منظم برگزار می گردند و بر این اساس به جز سالهای اول تا سوم، نیاز آبی اراضی کمتر می شود.
موسویان با اشاره به اینکه آبیاری اراضی زیر کشت برای طرح زراعت چوب به صورت تحت فشار و قطره ای انجام خواهند شد، می افزاید: برای تأمین آب مورد نیاز برای طرح مذکور، آب های نامتعارف، فاضلاب شهری، زهاب های نیشکر و… مورد استفاده قرار می گیرند.
صعود رتبه خوزستان در صنعت چوب
«علی اکبر محراب حسینی» استاندار خوزستان که یکی از حامیان این طرح است، عقیده دارد که خوزستان در زمینه زراعت چوب حرف های زیادی برای گفتن دارد و قبل از اینها باید از ظرفیت استان در این حوزه استفاده بهینه می شد.
وی می گوید: با عنایت به صنعتی بودن خوزستان و رشد صنایع در استان، مقداری در زمینه کاشت نهال و درخت کوتاهی شده است؛ امید می رود با این حرکتی که دولت برای کاشت یک میلیارد درخت شروع کرده، خوزستان نقش خویش را به خوبی ایفا کند.
استاندار خوزستان بیان می کند: برای اجرای طرح زراعت چوب که در خوزستان شروع شده اقدام هایی همچون شناسایی سطح زیرکشت، تأمین آب و در کنار آن کارهای تحقیقی و پژوهشی انجام و کار آغاز شد. کاشت درخت در ۳۰۰ هزار هکتار در خوزستان هدف گذاری شده و با عنایت به این که اجرای این طرح در طول چهار سال برنامه ریزی شده است، برای سال اول در وسعت ۷۵ هزار هکتار کشت درخت در استان صورت خواهد گرفت.
حسینی محراب عنوان می کند: خوزستان پیشتر در صنعت چوب در کشور جایگاه چندانی نداشت اما امروز بعنوان دومین استان کشور در این طرح گام برداشته است و امیدواریم به ازای هر ۲۰ هزار هکتار یک کارخانه چوب در استان راه اندازی شود تا زنجیره تولید و اشتغال شکل بگیرد.
حسینی محراب ضمن اشاره به ارزش اقتصادی زراعت چوب می گوید: در کمترین حالت هر هکتار حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان و در بهترین حالت هر هکتار زراعت چوب حدود پنج میلیارد تومان سود دارد.
وعده رفع بیکاری
ایجاد فرصت شغلی یکی از مزایای طرح زراعت چوب در خوزستان است در حالیکه پیش از این در طرح هایی مثل نیشکر و منطقه ویژه اقتصادی وعده رفع بیکاری در استان داده شده بود ولی الان مردم گله مند هستند که این طرح های عظیم اقتصادی آنقدر که برای کشور درآمد و منافع داشته برای استان و رفع بیکاری جوانان آن حاصلی نداشته است.
در همین خصوص معاون اقتصادی استاندار خوزستان می گوید: اگر صنایع پایین دستی و زنجیره ارزش چوب در خوزستان به درستی شکل گیرد، میتوان بالای ۳۰۰ هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرد.
محمد راضی جلالی عنوان می کند: زراعت چوب یک طرح ملی در خوزستان است و پایه آن بر اساس دانشگاه است. طرح زراعت چوب یک طرح مردمی و اشتغال زا است و می تواند مشکل بیکاری را حل کند چونکه خوزستان با وجود ظرفیتهای بالا اما دارای رتبه سوم بیکاری کشور است. اگر صنایع پایین دستی و زنجیره ارزش چوب در خوزستان به درستی شکل گیرد، این طرح می تواند برای بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر در استان اشتغال مستقیم ایجاد نماید.
وی بیان می کند: شکل گیری زراعت چوب در خوزستان ضمن ایجاد مزایایی زیستی و ایجاد هوای پاک و ذخیره آب نقش اقتصادی بالایی دارد. در چارچوب تعاونی ها این طرح شکل گرفته است و تعاونی هایی که دانشجویان کشاورزی پدیدآورنده آن باشند، مورد حمایت خواهند بود.
یکی از فعالان کاشت اکالیپتوس می گوید: ایجاد باغ های اکالیپتوس منابع زیادی برای خوزستان دارد که برای نمونه میتوان میانه کاری برای کاشت صیفی جات و هندوانه را در این باغ ها در دستور کار قرار داد. تولید عسل از راه استقرار کندوهای عسل در باغ های اکالیپتوس می تواند منابع تولیدی زیاد به همراه داشته باشد.
منتقدان چه می گویند؟
البته طرح کاشت اکالیپتوس منتقدانی هم دارد. این منتقدان می گویند دولت به جای توسعه کاشت درخت بهتر است که درختان و جنگل های فعلی را حفظ کند. دوم این که در حالیکه دولت برای تأمین حق آبه خیلی از عرصه های طبیعی مثل تالاب ها، رودخانه ها و… آب کافی را اختصاص نمی دهد، چگونه می تواند برای این مقدار درخت اکالیپتوس آب تأمین کند.
از سوی دیگر این منتقدان عقیده دارند، این نوع درختکاری که در نهایت تبدیل به چوب می شود، نوعی صنعت است که با درختکاری و جنگل کاری متفاوت می باشد چون که در این نوع کشت، جنگل کاری وجود ندارد و پس از چهار سال، درختان قطع شوند و تبدیل به کاغذ و ام دی اف و زغال می شوند و در نتیجه توسعه فضای سبز صورت نمی گیرد.
این منتقدان عقیده دارند؛ افرادی که این درختان را می کارند، اجازه ورود مردم به داخل آنها را نمی دهند چون که نگران هستند باغ آنها گرفتار آتشسوزی یا نوعی بیماری به آن منتقل شود پس چندان تأثیری در مبحث گردشگری ندارد که مسؤلان از آن خبر می دهند. از طرفی ترغیب کشاورزان به کاشت این نوع درخت، ممکن برخی باغ ها و زمینهای کشاورزی را از بین ببرد و فرهنگ کشاورزی در خوزستان دگرگون شود.
همچنین امکان دارد در صورت استقبال مردم از کاشت درختان اکالیپتوس و افزایش تولید این نوع محصول در خوزستان، شرکتهای خرید اکالیپتوس دست به شکلی تبانی بزنند و قیمت آنرا کاهش دهند که در این صورت کشاورزان و مردم گرفتار ضرر شدید می شوند. همینطور خوزستان پیش از این از توجه به یک درخت به نام کونوکارپوس گرفتار صدمه شده و الان توجه بیش از اندازه به اکالیپتوس و فراموش شدن سایر درختان اساسا استان را با مشکل جدی مواجه می کند. در عین حال برخی منتقدان می گویند: کاشت درختان غیربومی مثل درخت اکالیپتوس که زادگاه اصلی آن کشور استرالیاست، کاشتن آن در ایران که با بحران کم آبی مواجه می باشد خیانت در حق محیط زیست کشور به حساب می آید. ریشه درخت اکالیپتوس رشد بالا و خاصیت روندگی دارد و ریشه آن مساحت ها رشد می کند تا خودش را به آب برساند ازاین رو این درختان در خشکی آب های زیرزمینی و تالاب ها نقش مؤثری دارند.
منبع: گل سپید
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب