گزارش گل سپید؛
فاضلاب کارخانه اترک دامن گیر آب اصفهان
به گزارش گل سپید، بازیافت کاغذهای باطله بعنوان اقدامی محیط زیستی در حالی بر فعالیت بشدت آلاینده کارخانه اترک اصفهان سرپوش می گذارد که چهارده سال است فاضلاب آلوده این کارخانه وارد منابع آب و خاک می شود.
خبرگزاری مهر - گروه استان ها- ندا سپاهی: بزرگترین کارخانه بازیافت کاغذ خاورمیانه در ۵۵ کیلومتری جنوب غرب شهر اصفهان با گذشت چهارده سال فعالیت، هنوز سیستم تصفیه فاضلاب ندارد و فاضلاب بسیار آلوده خویش را در محیطی بیرون از کارخانه که نزدیک به باغات مثمر و اراضی کشاورزی است رها می کند.
رهاسازی فاضلاب کارخانه خمیر و کاغذ اترک در حوضچه های غیراستاندارد بالادست چاه های فلمن، تصفیه خانه آب باباشیخعلی و رودخانه زاینده رود معضلی است که باگذشت بیشتر از یک دهه همچنان ادامه دارد. پیگیری های قضایی اداره محیط زیست هم طی این سال ها تاثیر چندانی بر عزم مدیران اترک نداشته است و گویی تحریم های اقتصادی را بهانه مناسبی برای توجیه آلوده کردن محیط زیست می دانند.
بررسی های میدانی خبرنگار مهر حاکی می باشد فاضلاب صنایع خمیر و کاغذ اترک کماکان در چهار حوضچه تخلیه می شود. منهول فاضلاب کارخانه اترک در فاصله حدود یک کیلومتری این کارخانه قرار داده شده است و فاضلاب با خروج از این منهول و گذر از آبراه های غیر عایق به حوضچه اول می رسد، سرریز حوضچه اول هم در حوضچه های دوم و سوم و چهارم معروف به حوضچه تبخیری تخلیه می شود. این حوضچه ها عایق نبوده و به سبب نفوذپذیری بسیار بالای جنس خاک این منطقه، مانداب های بسیار آلوده به منابع آب زیر زمینی می رسد.
بخشی از فاضلاب پس از جاری شدن در راه آبراه در استخرهایی ذخیره و برای آبیاری درختان غیر مثمر و البته بعضاً مثمر استفاده می شود و مابقی از راه چاه و قنات های موجود در راه آبراه به زیر زمین دفع می شود.
بوی گوگرد و فاضلاب انسانی در فضای این منطقه بخصوص در نزدیکی حوضچه ها می پیچد و احساس خفگی به انسان دست می دهد. حوضچه هایی مملو از مانداب های کف آلود که با نیزارهای رنگ و رو پریده و هجوم حشرات موذی احاطه شده اند. در اطراف حوضچه ها رد پای دام هم دیده می شود.
یکی از اهالی روستای نوگوران از توابع شهر باغشاد شهرستان لنجان به خبرنگار مهر می گوید که دامداران بعضاً در این اراضی گوسفند و دام خویش را به چرا می برند و دام از آب موجود این منطقه می آشامد.
او می گوید گاهی شب ها بخاطر فعالیت کارخانه اترک بوی بد مردم روستا را اذیت می کند و چند سالی است که بیماری های مختلف در میان مردم این آبادی بالا رفته است.
نفوذ فاضلاب به منابع آب زیرزمینی تهدیدی جدی برای آلودگی منابع آب سطحی و زیرزمینی بشمار می رود چونکه فاضلاب صنایع تولید کاغذ از چوب و یا کاغذهای باطله بسیار آلوده است.
کارشناسان محیط زیست می گویند فاضلاب این واحدها به صورت عمده حاوی مواد آلی، نوسانات ph، مواد جامد، فلزات سنگین، مواد سمی با ترکیبات شیمیایی پیچیده، آمونیاک، چربی و روغن، فنل ها، سولفیت ها، ازت، فسفر، مواد محلول، کلیفرم ها، رنگ و کدورت است.
نتایج آزمایشگاهی فاضلاب خروجی کارخانه اترک و تاثیر پذیری منابع آب زیرزمینی، نشان داده است فاضلاب صنایع خمیر و کاغذ اترک در پارامترهای میکروبی، BOD، COD فاقد استاندارد لازم برای تخلیه به محیط بوده و غلظت اندازه گیری شده ترکیبات فنولی و لیگنین (شاخص آلودگی صنایع کاغذ) در فاضلاب خروجی بالا است.
به گفته کارشناسان پارامترهای COD، BOD و نیترات همچون آلاینده های مقاوم هستند که تا مدت ها بر منابع آب سطحی و زیرزمینی اطراف تاثیر می گذارند.
همچنین بررسی خبرنگار مهر نشان داده است نتایج آنالیز آب زیرزمینی مبین این مسئله است که غلظت ترکیبات فنولی و لیگنین در آب زیرزمینی نسبت به نمونه برداری دوره های قبل افزایش داشته و آلودگی فاضلاب صنعتی درحال افزایش و پیشروی در آب زیرزمینی منطقه است.
کارخانه اترک اصفهان سال ۱۳۹۹ برای همکاری با محیط زیست در چارچوب طرح مپسا و کاهش آلایندگی خود ابراز تمایل کرده بود اما با وجود گذشت چهار سال از چراغ سبز مدیران این کارخانه برای کاهش آلودگی، علیرغم پیگیری های قضایی محیط زیست و ورود مدیریت بحران استانداری اصفهان نه تنها تابحال اقدام خاصی توسط اترک نشده است بلکه بررسی ها نشان داده است میزان مصارف آب این کارخانه در ماه هایی طی دو سال گذشته بیشتر از ۶۰ لیتر بر ثانیه بوده و فاضلاب خروجی آن در محیط هم بالا رفته است.
پساب خروجی اترک استانداردهای محیط زیست را ندارد
در همین ارتباط فاطمه محمدی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لنجان به خبرنگار مهر می گوید: کارخانه اترک از سال قبل تابحال به دنبال پیگیری های قضایی محیط زیست، برای کاهش آلایندگی اقداماتی چون استفاده از آبگیر لجن انجام دادند و الان لجن را کامل خشک می کنند.
وی می افزاید: بخشی هم برای بازچرخانی آب در نظر گرفتند که حجم فاضلاب کم شود و یکسری دیفیوزرهای تصفیه خانه را تعویض کردند. این اقدامات شده اما همچنان پساب خروجی این کارخانه به استانداردهای محیط زیست نرسیده است و مدیران اترک در پاسخ گفته اند که توسعه تصفیه خانه و آوردن تجهیزات زمان بر است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لنجان می افزاید: صحبت مدیران اترک اینست که به سبب تحریم نمی توانیم قطعات وارد نماییم و کارشناسان خارجی به ایران نمی آیند.
تأثیر آلودگی پساب اترک بر سفره های آب زیرزمینی مشهود است
همچنین احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در این زمینه به خبرنگار مهر می گوید: مشکل پساب کارخانه اترک پیچیده نیست و فکر می کنم مسئله آلایندگی آن با بهره گیری از تکنولوژی های داخل کشور قابل حل است و عزم و دانش آن در کشورمان وجود دارد.
وی می افزاید: باید توجه داشت که ماهیت کارخانه بازیافت کاغذ اترک زیست محیطی شمرده می شود چونکه بازیافت کاغذ را انجام می دهد که این امر در نوع خود، کاری محیط زیستی است اما مشکلی که حالا کارخانه اترک دارد مبحث پساب تولیدی است که در این کارخانه اتفاق می افتد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه می دهد: این کارخانه زمانیکه ساخته می شود با تأخیر تصفیه خانه آن هم به بهره برداری می رسد که متناسب با ظرفیت زمان خود در آن مقطع توانست مسئله آلودگی آب را کنترل کند اما به تدریج این کارخانه ظرفیت خویش را افزایش داد و این تصفیه خانه پاسخگوی ظرفیت جدید این کارخانه نبود و مجدد پساب آلوده ای به وضع موجودی که داشت، افزوده شد.
لاهیجان زاده خاطرنشان می کند: پساب این کارخانه پس از تصفیه در چارچوب استانداردهای محیط زیست نیست به حوضچه ای در بیرون از کارخانه هدایت می شود که این سبب شده آلودگی روی سفره های آب زیرزمینی به صورت بالقوه و بعضاً بالفعل اثر گذار باشد.
وی با اعلان اینکه اداره محیط زیست از این کارخانه چندین بار به مراجع قضایی شکایت نمود، می گوید: مدیران اترک برنامه زمان بندی برای رفع آلایندگی عرضه دادند و در عین حال در فهرست صنایع آلاینده هم قرار گرفتند ولی آن برنامه زمان بندی متناسب با زمان و تعهدی که بوجود آورده بود پیش نرفت و دو سه ماه قبل که شخصاً از این کارخانه بازدید داشتم، مجدد پیگیری های قضایی و عوارض آلایندگی را دنبال کردیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ضمن اشاره به این که اترک اخیرا طرح جدیدی را عرضه و تجهیزاتی را از کشور هند وارد کرده است، اضافه می کند: این کارخانه توانسته است بخشی از مصارف آب خویش را کاهش دهند که این بر کاهش پساب تولیدی مؤثر بود اما هنوز مشکل برطرف نشده است.
پیگیری قضایی برای آلودگی اترک تا حصول نتیجه
لاهیجان زاده می افزاید: اترک طرح دیگری را هم برای سیستم تصفیه فاضلاب عرضه کرده است که در چارچوب آن طرح کار را پیش می برند و ما هم کامل بر برنامه های این کارخانه نظارت خواهیم داشت اما در عین حال تا وقتی که مشکل آلودگی را برطرف نکند در فهرست عوارض آلایندگی خواهد بود.
وی خاطرنشان می کند: کارخانه اترک اگر نتواند برنامه خویش را طبق جدول زمان بندی عرضه شده، اجرا نماید ما از راه مراجع قضایی درمورد این کارخانه اقدام خواهیم کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان می گوید: با این وجود، در بازدیدی که از مجتمع و کارخانه اترک داشتم مجموعه مدیران این کارخانه مایل به رفع این مشکل هستند؛ با کشورهای مختلف وارد مذاکره شدند که سیستم تکمیلی پساب را راه اندازی کند تا پساب تولیدی را یا در اختیار صنایع مشابه قرار دهند یا خود از پساب بهره گیرند.
تسریع در اجرای طرح تصفیه تکمیلی کارخانه اترک ضروری است
منصور شیشه فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان به خبرنگار مهر می گوید: یکی از معضلات کارخانه خمیر کاغذ اترک در لنجان اینست که پساب این کارخانه مناطق را آلوده می کند.
وی اضافه می کند: چندین جلسه و بازدید توسط کمیته ای متشکل از کارشناسان مرکز بهداشت استان، شرکت آب منطقه ای و اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان از این کارخانه انجام و ارزیابی انجام شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ضمن اشاره به این که کارخانه اترک برنامه زمان بندی برای رفع آلایندگی عرضه داد، می افزاید: سرمایه گذار جهت راه اندازی تصفیه تکمیلی پساب کارخانه مشخص شده است.
شیشه فروش با اعلان اینکه استاندارد نبودن پساب و ایزوله نبودن لاگن های تخلیه فاضلاب از معضلات این کارخانه است، خاطرنشان می کند: با پیگیری های انجام شده برای مدیریت پسماند این کارخانه اقدام شده است اما بهرحال تاکید بر تسریع در طرح تصفیه تکمیلی و ثانویه این کارخانه است که آلودگی تولید نکند.
خبرنگار مهر کوشید تا با مدیران کارخانه خمیر کاغذ اترک اصفهان هم گفتگو کند اما مسؤلان این کارخانه حاضر پاسخگویی نبودند. اما همچنان این سوال مطرح است که آیا این دفعه مدیران بزرگترین کارخانه بازیافت کاغذ در ایران و خاورمیانه برای ساماندهی وضعیت فاضلاب کارخانه عزمی دارند یا مانند ۱۴ سال گذشته، به بهانه های مختلف فعالیت آلاینده و آلودگی منابع آب و خاک که تهدید سلامت جامعه است، ادامه خواهند داد؟
یادآوری این نکته ضروریست که در منطقه ای که کارخانه اترک اصفهان بنا شده بین آب های سطحی و آب های زیرزمینی (interaction اثر متقابل) وجود دارد.
به گفته کارشناسان زمین شناسی پادگانه های آبرفتی اطراف زاینده رود نفوذپذیری بالا و قابلیت انتقال زیادی دارد. در این منطقه هر آبی که به منابع آب زیرزمینی نفوذ کند چند صد متر پایین تر به یک چشمه زیر سطح زمین می رسد و از این راه در رودخانه زاینده رود تخلیه شود و این گونه هم منابع آب سطحی و هم زیرزمینی حوضه زاینده رود در این محدوده از شهرستان لنجان آلوده می شود.
کارخانه خمیر کاغذ اترک در فاصله ۵۵ کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان در شهرک صنعتی فولاد زرین شهر قرار دارد. این مجموعه بزرگترین کارخانه کاغذ خاورمیانه شناخته می شود که از سال ۱۳۸۸ با همکاری شرکت نورکم آلمان در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار ساخته و افتتاح شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب