تنها نیمی از جان تالاب ها باقیست - معصومه فرجی
گل سپید: تهرانپلاس- مرگ هامون، جازموریانِ پریشان، بختگان و نیمه جانی ارومیه و انزلی، بخش عظیمی از گری بلمك، بزرگ ترین تالاب لرستان در اثر سیاست های نادرست كشاورزی یا سوءاستفاده رخ داده است.
كشوری كه روزگاری معمار حفاظت از تالاب ها در جهان بود، حالا بنا به قول مسئولان، نزدیك به 44 درصد از كل مساحت این اكوسیستمش یعنی 60تالاب را از دست داده است؛ زیست بومی كه گاهی مرداب هم خوانده می گردد و برای ادامه چرخه حیات، حیاتی می باشد.
جهان در سال 1971 كنوانسیون رامسر را برای حفاظت جهانی از تالاب ها و حمایت علمی، پژوهشی و اجرایی كشورهای عضو در جهت مقابله با تخریب تالاب ها به امضا رساند و ایران بعنوان نخستین میزبان این كنوانسیون، چهره ای ماندگار برای خود به جای گذاشت. چهره ای كه متأسفانه در چند سال اخیر به علت بی مهری های مداوم مسئولان در امر حفاظت از تالاب ها در عرصه بین المللی مخدوش شده است.
در دوران پهلوی از مجموع 105 تالاب شناخته شده در ایران، 24 نمونه به ثبت بین المللی رسید. اما بی توجهی دولت ها سبب بروز حوادث ناگواری شده است، نمونه ای بارز و تلخ هورالعظیم است. گروهی از كارشناسان می گویند مصوبه ناكارآمد كمیسیون اقتصادی در دولت قبل برای استخراج نفت از تالاب هورالعظیم مسبب خشك شدن بخش بزرگی از این میراث طبیعی است و الان خروج از این چاه، دشوار است و نیاز به تحقیق و بررسی كارشناسانه و برنامه ریزی مدون دارد و كار با شعار حل نمی گردد.
تالاب ها اهمیت زیستی بسیار بالایی در سطح سیاره دارند. یكی اینكه ریزگردها و گردوغبار را فیلتر و به خود جذب می كنند و آبی كه در بستر تالاب ها در میان گیاهان تالابی وجود دارد در فصول گرم و خشك به تدریج وارد سفره های زیرزمینی می گردد و آبخوان های زیرزمینی را سیراب می كند. خیلی از چاه هایی كه از آن ها برای كشاورزی و آب شرب استفاده می گردد به خاطر وجود این تالاب ها است. در مورد حفاظت از تنوع زیستی در هر جا كه تالابی وجود دارد، زندگی در جریان است.
تالاب هایی كه حالا گاه هفته ها از شدت خشكی خودسوزی می كنند و از دل خسته آن ها به جای آب، دود و آتش بیرون می زند. حفظ این سیستم های پیچیده اكولوژیك و سود جستن از منابع بی شمار اقتصادی، تفرجگاهی، ژنتیكی و غیره، تنها منوط به مطالعه و شناخت دقیق هر تالاب است. بدیهی است كه بدون اندیشیدن به محیط زیست، بهبود و ارتقای كیفیت زندگی انسان ها در چارچوب هرگونه هدف بهره وری از طبیعت امكان پذیر نخواهد بود و ضرورت شناخت اكوسیستم ها بعنوان حساس ترین منابع جهانی كه همواره با مشكلات مختلف زیست محیطی روبه رو هستند، می تواند بنیانی ترین گام در رفع این معضلات به شمار آید. در این میان، اهمیت نقش شهروندان در رسیدن به این باور كه مرگ طبیعت و تالاب هایش درواقع مرگ كیفیت زندگی خود آن هاست پررنگ می گردد و بحرانی كه به باور فعالان محیط زیست شاید هنوز هم امیدی برای نجات حداقل بخشی از آن باقی مانده باشد. برای نجات این اكوسیستم هیچگاه نباید ناامید شویم.
--------------------------------------------------------------------------
* دانشجوی دانشگاه علوم پزشكی اردبیل
نشریه ردا، دانشگاه علوم پزشكی اردبیل
**اداره كل اخبار چندرسانه ای**ایرناپلاس**
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب